فولیکولیت – علت بروز این عارضه چیست و چگونه می‌توان از آن پیشگیری کرد
پوست وظیفه شگفت‌انگیزی دارد. از شما در برابر عناصر طبیعی محافظت می‌کند، زخم‌هایش را بهبود می‌بخشد و موها را رشد می‌دهد. باوجود همه این مسئولیت‌ها، وقوع اتفاقات ناگوار اجتناب‌ناپذیر است.
اگر روی پوستتان، مخصوصاً در ناحیه‌ای که اصلاح کرده‌اید، برآمدگی‌های قرمزرنگ دردناکی که شبیه به جوش هستند، مشاهده کردید احتمالاً دچار مشکل پوستی شایعی به نام فولیکولیت شده‌اید.
فولیکول‌های مو، کیسه‌های بسیار کوچکی در پوست هستند. این فولیکول‌ها تقریباً در همه جای بدن به‌غیراز لب‌ها، کف دست‌ها و کف پاها وجود دارند. اگر در فولیکول‌ها باکتری رشد کند یا مسدود شوند، قرمزرنگ و متورم می‌شوند.
این عارضه ممکن است در ناحیه‌ای که مو روییده پدیدار شود اما بیشتر روی گردن، ران‌ها، باسن یا زیر بغل‌ها دیده می‌شود. معمولاً خودتان می‌توانید آن را درمان کنید اما در موارد حادتر باید به پزشک مراجعه کنید.
انواع مختلف فولیکولیت نام‌های دیگری دارند که شاید شنیده باشید، مثلاً:
- راش جکوزی آب داغ
- برآمدگی‌های حاصل از تیغ اصلاح
- راش اصلاح
علت بروز این عارضه چیست؟
معمولاً علت آن، نوعی باکتری به نام استافیلوکوک است استافیلوکوک همیشه روی پوست وجود دارد و معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما اگر مثلاً از طریق بریدگی وارد بدن شود، مشکلاتی ایجاد می‌کند.
عوامل زیر هم می‌تواند موجب بروز فولیکولیت شود:
- انسدادهای حاصل از محصولات پوستی مانند مرطوب‌کننده‌های حاوی روغن
- قارچ
- برداشتن مو (تیغ زدن، موم انداختن و استفاده از موچین)
- رشد زیرپوستی موها
- باکتری‌های دیگر مانند نوعی که در جکوزی آب داغ یافت می‌شود
- برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها که جهت تسکین التهاب استفاده می‌شوند
درکل، اگر فولیکول‌ها آسیب‌دیده باشند، احتمال دچار شدن به این عارضه بیشتر است. این آسیب‌دیدگی ممکن است در اثر عواملی چون تیغ زدن موها، جراحت‌های پوستی، باندهای چسبی و پوشیدن لباس‌های تنگ ایجاد شود.
علائم
این علائم بر اساس نوع فولیکولیت و وخامت آن متفاوت است. ممکن است موارد زیر را مشاهده کنید:
- گروه‌هایی از برآمدگی‌های قرمز کوچک شبیه به جوش که برخی سرشان سفید است
- تاول‌هایی که می‌شکافند، ترشح می‌کنند و کبره می‌بندند
- نواحی بزرگ پوست قرمز و متورم که ممکن است ترشح چرکین داشته باشند
این نواحی از پوست ممکن است دردناک، حساس و همراه با خارش باشند.
چگونه بفهمم که دچار فولیکولیت شده‌ام؟
معمولاً پزشک با معاینه دقیق پوست و پرسش درباره سابقه پزشکی شما، آن‌ها را تشخیص می‌دهد.
معمولاً نیازی به انجام آزمایش نیست مگر اینکه درمان‌های دیگر نتیجه ندهد. در این صورت، پزشک با استفاده از ابزاری شبیه به گوش پاک‌کن نمونه‌ای از پوست را برمی‌دارد تا علت دقیق مشکل را بفهمد.
درمان‌ها
فولیکولیت خفیف احتمالاً بدون درمان از بین می‌رود. به‌منظور بهبودی و تسکین علائم می‌توانید:
ناحیه موردنظر را تمیز کنید: دو بار در روز با آب گرم و صابون آنتی‌باکتریال آن را بشویید. حتماً هر بار از حوله یا پارچه تمیز استفاده کنید.
از نمک استفاده کنید: آب‌نمک گرم را 1 قاشق چای‌خوری نمک با 2 فنجان آب با استفاده از حوله روی پوست قرار دهید. می‌توان از سرکه سفید هم استفاده کرد.
ژل، کرم و شوینده: آنتی‌بیوتیک‌های بدون نیاز به نسخه را روی پوست بمالید. اگر خارش دارید از لوسیون جو یا کرم هیدروکورتیزون استفاده کنید. بهتر است روی ناحیه موردنظر را تیغ نزنید، نخارانید و لباس‌های تنگ یا پارچه‌های زبر نپوشید.
اگر این خوددرمانی‌ها اثر نکرد، پزشک موارد زیر را تجویز خواهد کرد:
- کرم آنتی‌بیوتیک، اگر فولیکولیت در اثر باکتری‌ها ایجاد شده باشد (قرص فقط در موارد بسیار حاد تجویز می‌شود)
- کرم، شامپو یا قرص ضد قارچ اگر فولیکولیت در اثر قارچ‌ها ایجاد شده باشد
- کرم آستروئید بر کمک به کاهش تورم
باید موهایم را تیغ بزنم؛ چه‌کار کنم؟
بهترین کار این است که حداقل به مدت سه ماه از تیغ استفاده نکنید اما بسیاری از افراد نمی‌توانند این کار را بکنند. می‌توانید از ریش‌تراش استفاده کنید. اگر این کار هم فایده‌ای برایتان ندارد، موارد زیر را رعایت کنید:
- پوستتان را با آب گرم و شوینده ملایم بشویید.
- کرم یا ژل اصلاح فراوان روی پوست بمالید نه صابون و 5 تا 10 دقیقه صبر کنید تا موها نرم شوند.
- هر بار از تیغ جدید استفاده کنید تا مطمئن شوید تمیز و تیز است؛ استفاده از تیغ یک‌بارمصرفی که یک تیغ دارد، ایده‌آل است.
- تیغ را در جهت رشد موها حرکت دهید.
- پوست را با آب گرم آب بکشید و از لوسیون مرطوب‌کننده استفاده کنید.
بهتر است یک روز در میان این کار را انجام دهید نه هرروز.
چگونه می‌توانم از این عارضه پیشگیری کنم؟
به‌منظور کاهش احتمال بروز فولیکولیت از پوشیدن لباس‌هایی که پوست را تحریک می‌کنند یا حرارت و عرق را محبوس می‌کنند مثل لیکرا، دستکش لاستیکی و بوت‌های بلند خودداری کنید.
استفاده از روغن‌های پوست و سایر محصولات پوستی چرب را محدود کنید زیرا موجب انسداد شده و باکتری‌ها را محبوس می‌کنند. موارد دیگری که می‌توانید رعایت کنید عبارتند از:
- در صورتی وارد جکوزی آب داغ شوید که مطمئنید تمیز است و به‌خوبی نگهداری می‌شود.
- از حوله، تیغ و وسایل شخصی تمیز استفاده کنید و آن‌ها را با دیگران به اشتراک نگذارید.
- دست‌هایتان را زیاد بشویید.
این مطالب را نیز بخوانید: