با انواع لک‌های پوستی تیره و روش‌های درمان آن‌ها آشنا شوید
هیچ‌کس دوست ندارد اثری از لک‌های پوستی روی بدن خود داشته باشد. احتمالاً اصطلاحاتی مانند لک‌های کبدی و ملاسما را شنیده‌اید. هر دو به یک نوع عارضه اشاره دارند: هایپرپیگمنتاسیون.
دکتر کارل آر. تورن‌فلت، متخصص پوست فروت‌لند، می‌گوید: «آسیب حاصل از التهاب، قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش و آسیب‌های محیطی دیگر موجب می‌شوند که سلول‌های پوست برای محافظت از خود، رنگ‌دانه‌های بیشتری تولید کنند.» تغییر سطح استروژن (به دلیل مصرف قرص‌های ضدبارداری یا بارداری) هم در این امر نقش دارد.
دکتر الیزابت تانزی، استادیار بالینی درماتولوژی در دانشگاه جرج واشنگتن، می‌گوید: «این امر موجب تجمع غیرمتوازن رنگ‌دانه‌ها می‌شود، عارضه‌ای شایع که بر رنگ پوست تأثیر می‌گذارد اما به صورت‌های مختلف. روی پوست روشن‌تر معمولاً کک‌ومک و لک‌های پوستی حاصل از نور خورشید ظاهر می‌شود درحالی‌که روی پوست تیره‌تر سایه یا لک دیده خواهد شد.»
ازآنجاکه علل تجمع غیرمتوازن رنگ‌دانه‌ها بسیار شایع است و درخواست برای بهبود این عارضه بسیار زیاد است راه‌حل‌های بسیاری برای درمان لک‌های پوستی قهوه‌ای وجود دارد. اما نمی‌توان همه لک‌های پوستی را با روشی یکسان درمان کرد. تانزی می‌گوید: «قبل از هر اقدامی حتماً به متخصص پوست و مو مراجعه کنید.» ممکن است مواد تشکیل‌دهنده داروها قوی و تحریک‌کننده باشد پس بهتر است درباره نوع دارو و نحوه استفاده درست و بی‌خطر از آن با پزشک مشورت کنید.
تانزی می‌گوید: «می‌توانید از هیدروکینون استفاده کنید، نوعی کرم موضعی با نیاز به نسخه پزشک که روندهای تولید رنگ‌دانه در پوست را کند می‌کند. هیدروکینون یکی از قوی‌ترین و کارآمدترین عامل‌های روشن‌کننده پوست است. اما دز زیاد آن برای پوست سمی است.» (برخی کشورها آن را ممنوع کرده‌اند. در ایالات‌متحده، اکثر پزشکان معتقدند که دز کم آن بی‌خطر است اما بیمارانشان را به‌شدت تحت نظر دارند.)
پزشکان معمولاً کرم هیدروکینون 4% را تجویز می‌کنند و کرم هیدروکینون 2% را می‌توان بدون نسخه پزشک تهیه کرد. تانزی می‌گوید: «هیدروکینون ممکن است موجب تحریک پوست شود و در صورت استفاده بلندمدت، سرعت تجمع رنگ‌دانه‌ها را افزایش می‌دهد. بیماران من هر 3 ماه یک‌بار استفاده از این دارو را قطع می‌کنند و به‌جای آن از عامل‌های سفیدکننده دیگر استفاده می‌کنند.» احتمالاً پزشک به‌منظور محدود کردن تحریک پوست و جلوگیری از واکنش منفی، در بازه‌های زمانی معین، داروهای جایگزین بدون نیاز به نسخه پزشک را به‌جای هیدروکینون توصیه می‌کند.
دکتر ویلیام ریت‌کرک، استادیار درماتولوژی کالج پزشکی نیویورک، می‌گوید: «ممکن است رتین-ای (ترتینوئین) و استروئیدها در کنار یا به‌جای هیدروکینون تجویز شوند اما احتمالاً به‌خوبی هیدروکینون عمل نخواهند کرد.»
ریت‌کرک می‌گوید: «به همین دلیل است که من به بیمارانم پیشنهاد می‌کنم به‌جای هیدروکینون از داروهای بدون نیاز به نسخه استفاده کنند. محصولات بدون نیاز به نسخه، ریسک عوارض هیدروکینون را ندارند و در کاهش تجمع رنگ‌دانه‌های مؤثر هستند. یکی از بهترین محصولات از این نوع، کوجیک اسید است. این محصول، در کاهش رنگ‌دانه‌ها بسیار مؤثر است و استفاده مستمر از آن ریسک بروز عوارض جانبی مشابه هیدروکینون را ندارد.»
پژوهش‌های متعددی حاکی از آن است که ترکیبات گلابریدین که از ریشه گیاه شیرین بیان به دست می‌آید بدون آنکه اثرات سمی داشته باشد با مهار آنزیم تیروزیناز، ملانوژنز را در پوست متوقف می‌نماید. همچنین می‌تواند با پراکنده کردن ملانین موجب روشن شدن پوست شود. عصاره شیرین بیان از لحاظ تئوری به عنوان یک مشتق ضد التهاب موضعی مطرح شده است که می‌تواند در کاهش قرمزی پوست و تیرگی پس از التهاب به کار برده شود.
کرم ضد‌لک و روشن‌کننده ترنجان موثرترین محصول 100 % گیاهی است که بطور قابل توجهی می‌تواند لک‌های پوستی را برطرف نماید. این کرم دارای خواص ضد‌لک، روشن‌کننده‌گی، ضد التهابات پوستی (ناشی از آفتاب سوختگی، لیزر) و از بین‌برنده لک‌های قهوه‌ای ناشی از افزایش سن است که حاوی عصاره‌ی شیرین بیان بوده و فاقد هیدروکینون می‌باشد که زنان باردار نیز می‌توانند به‌راحتی از آن استفاده کنند.
محصولات مرتبط برای درمان لک‌های پوستی:
ویتامین سی. درمان رایج دیگر است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ویتامین سی. مانند هیدروکینون به روشن شدن پوست و از بین رفتن هایپرپیگمنتاسیون کمک می‌کند اما به‌اندازه آن پوست را تحریک نمی‌کند. رنه رولو، متخصص زیبایی در دالاس که هایپرپیگمنتاسیون را درمان می‌کند، می‌گوید: «در مواد تشکیل‌دهنده داروهای روشن‌کننده پوست به دنبال منیزیم آسکوربیل فسفات باشید. این شکل از ویتامین سی. پایدار است و به همین دلیل کارآمدتر است.»
طبق نتایج برخی پژوهش‌ها، برخی دیگر از محصولات بدون نیاز به نسخه پزشک که به این امر کمک می‌کنند عبارتند از: سویا، نیاسینامید، الاجیک اسید، آربوتین و لیکوریس هستند. ممکن است پزشک برای کاهش واکنش‌ها و تحریک‌های پوستی یکی از این داروها را با هیدروکینون ترکیب کند.
تورن‌فلت می‌گوید: «اکثر مردم فراموش می‌کنند که تجمع نامتوازن رنگ‌دانه‌های درمان سریع ندارد. آسیبی که به پوست رسیده است بسیار عمیق است و مدتی طول می‌کشد تا به سطح پوست بیاید بنابراین، از بین بردن این آسیب هم زمان می‌برد.» به همین دلیل است که مؤثرترین درمان برای عدم توازن رنگ پوست، شکیبایی است.
تانزی می‌گوید: «هایپرپیگمنتاسیون یک‌شبه ایجاد نمی‌شود و لک‌های پوستی حاصل مدت‌ها آسیب رسیدن به پوست در اثر نور خورشید است.» او برای پیشگیری از این عارضه توصیه‌های زیر را به بیماران خود می‌کند::
در سایه باشید. تانزی می‌گوید: «من همیشه درباره دوری جستن از نور خورشید با بیمارانم صحبت می‌کنم.» در هر زمان ممکن، در محلی باشید که از نور مستقیم خورشید در امان است حتی اقدامات ساده مانند رفتن به سمتی از خیابان که سایه بیشتری دارد دارای اهمیت است.
هرگز SPF را دست‌کم نگیرید. تانزی می‌گوید: «باید هرروز از کرم ضدآفتاب دارای 30SPF استفاده کنید.هر اشعه فرابنفشی که با پوست تماس داشته باشد موجب آسیب می‌شود. اشعه مضر می‌تواند از ابرها و شیشه عبور کند پس همیشه به محافظت SPF نیاز دارید.»
محصولات مرتبط برای حفاظت در برابر نور خورشید:
کلاه سر کنید. تانزی می‌گوید: «کلاهی که قاب پهنی دارد، از صورت محافظت می‌کند، ناحیه‌ای که بیشتر مستعد هایپرپیگمنتاسیون است. شما به این محافظت فیزیکی در برابر نور خورشید نیاز دارید. کلاه یکی از مهمترین اکسسوری‌ها در دوره درمان هایپرپیگمنتاسیون است.
باید هرروز کلاه سر کنید؛ در غیر این صورت، کرم موضعی تأثیری نخواهد داشت.»
این مطالب را نیز بخوانید: