سلولیت چیست، چگونه ایجاد می‌شود و چطور می‌توان از بروز آن پیشگیری و آن را درمان کرد؟
درباره سلولیت
سلولیت نوعی عفونت شایع پوست و بافت‌های نرم زیر آن است. این عفونت زمانی ایجاد می‌شود که باکتری‌ها وارد شکافی در پوست شده و منتشر می‌شوند. نتیجه آن عفونتی است موجب تورم، قرمزی، درد یا تولید حرارت می‌شود.
در صورت وجود موارد زیر، شما در خطر دچار شدن به این عفونت هستید:
- زخم شدن پوست
- دیابت
- اختلال در گردش خون مثل عدم وجود جریان خون کافی به دست‌ها و پاها، زه‌کشی ضعیف رگ‌ها یا سیستم لنفاوی یا واریس رگ‌های گره‌خورده و بزرگ در نزدیکی سطح پوست
- بیماری کبدی مانند سیروز یا هپاتیت مزمن
- اختلال‌های پوستی مانند اگزما، پسوریازیس یا بیماری‌های عفونی که موجب بروز تب‌خال می‌شوند مانند آبله‌مرغان
علل بروز سلولیت
- جراحت‌هایی که موجب شکاف پوست می‌شوند
- عفونت پس از عمل جراحی
- عوارض پوستی بلندمدت مانند اگزما یا پسوریازیس
- وجود اجسام خارجی در پوست
- عفونت‌های استخوانی زیر پوست. (مثلاً جراحت باز بلندمدتی که عمق آن به حدی است که استخوان را در معرض باکتری‌ها قرار می‌دهد)
علائم سلولیت
سلولیت ممکن است در همه نقاط بدن بروز پیدا کند. سلولیت معمولاً روی پوست آسیب‌دیده مانند جراحت‌های ملتهب، بریدگی‌های آلوده و مناطقی از بدن که جریان خون کافی ندارند، ایجاد می‌شود. این عفونت را باید پزشک درمان کند. علائم معمول آن عبارتند از:
- قرمزی
- خط قرمزرنگ
- تورم
- حرارت
- درد یا حساس شدن پوست
- ترشح چرک یا مایع شفاف و زردرنگ
چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کرد؟
در صورت وجود موارد زیر به اورژانس مراجعه کنید:
- تب شدید یا لرز
- حالت تهوع و استفراغ
- بزرگ شدن یا سفت شدن ناحیه قرمز شده
- افزایش درد
- بی‌حس بودن ناحیه هنگام لمس آن
- مشکلات پزشکی دیگر که تحت تأثیر کمترین عفونت قرار می‌گیرد
معاینه و آزمایش
پزشک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و سابقه پزشکی‌تان را می‌پرسد. آزمایش‌هایی که ممکن است از شما گرفته شود شامل موارد زیر است:
- آزمایش خون اگر احتمال انتشار عفونت به خون وجود داشته باشد
- ایکس-ری اگر جسم خارجی در پوست باشد یا استخوان زیر آن عفونت کرده باشد
- کشت. پزشک با استفاده از سرنگ از ناحیه عفونی مایع را می‌کشد و به آزمایشگاه می‌فرستد.
درمان سلولیت
- ناحیه عفونی را استراحت دهید.
- ناحیه را بالا بگیرید تا تورم کاهش یابد و تسکین پیدا کنید.
- جهت تسکین درد و کاهش تب، مسکن‌هایی مانند استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (موترین) مصرف کنید.
اگر عفونت شدید نیست، می‌توانید به مدت یک هفته تا 14 روز، آنتی‌بیوتیک خوراکی مصرف کنید. پزشک جهت معاینه مجدد برایتان وقت بعدی تعیین خواهد کرد. شاید پزشک برایتان تزریق وریدی یا عضلانی آنتی‌بیوتیک تجویز کند اگر:
- عفونت شدید باشد.
- مشکلات پزشکی دیگری داشته باشید.
- بسیار جوان یا بسیار پیر باشید.
- سلولیت ناحیه بزرگی را درگیر کرده باشد، روی دستانتان باشد یا نزدیک به اعضایی چون چشم باشد.
- عفونت حتی پس از مصرف آنتی‌بیوتیک به مدت 2 تا 3 سه روز، شدیدتر شود.
در موارد حاد شاید لازم باشد که بستری شوید. تا زمانی که عفونت مهار شود (2 تا 3 روز) به شما آنتی‌بیوتیک وریدی تزریق می‌شود سپس از بیمارستان مرخص می‌شوید و باید داروهای خوراکی مصرف کنید.
عمل جراحی برای درمان سلولیت
در موارد نادر، در صورت وجود عفونت شدید به جراحی نیاز می‌شود. مثلاً، شاید پزشک مجبور شود آبسه‌ها را باز و تخلیه کند یا چرک داخل بافت را بیرون بکشد. همچنین ممکن است مجبور شود برای ادامه روند بهبودی، بافت مرده را جدا کند.
پیشگیری از سلولیت
- بهداشت شخصی را به‌خوبی رعایت کنید و پوستتان را تمیز نگه دارید.
- کفش محکم و به‌اندازه پای خود همراه با جوراب نخی بپوشید. در فضای باز، پابرهنه راه نروید.
- پوست جراحت‌دیده را با صابون و آب بشویید. جراحت باید طی چند روز بهبود یابد.
برخی جراحت‌ها بیشتر در خطر سلولیت هستند. در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- گازگرفتگی حیوان یا انسان
- سوراخ شدگی عمیق‌تر از 1.27 سانتی‌متر مثل سوراخ ناشی از پا گذاشتن روی میخ
- بافت له‌شده‌ای که خونریزی دارد
- سوختگی همراه با تاول
- سرمازدگی
- جراحت‌های عمیقی که آلودگی وارد آن شده
- جراحت‌هایی که با آب دریا تماس داشته‌اند (زیرا مستعد عفونت هستند)، مخصوصاً اگر بیماری کبد دارید
- دیابت یا بیماری‌های جدی دیگر مثل بیماری کبدی یا کلیوی
- تورم دست‌ها و پاها که از بین نمی‌رود
خلاصه
اکثر افراد پس از 2 تا 3 روز نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها واکنش مثبت نشان می‌دهند و علائم بهبودی در آن‌ها دیده خواهد شد. در موارد نادر، سلولیت در جریان خون منتشر شده و حاد می‌شود. و از آن نادرتر، گاهی برای تخلیه آبسه‌ها یا برداشتن بافت مرده به جراحی نیاز خواهد شد.
این مطالب را نیز بخوانید: