تمام نکاتی که باید در مورد روشن‌کننده پوست و عملکرد آن بدانید
محصولات روشن‌کننده پوست که با نام کرم‌های سفیدکننده هم شناخته می‌شوند رنگ‌دانه‌ای به نام ملانین را در پوست کاهش می‌دهند. اکثر افراد به دلیل درمان مشکلات پوستی چون کک‌ومک، لکه‌های پیری، اثر زخم آکنه یا تغییر رنگ ناشی از هورمون‌ها از روشن‌کننده‌ها استفاده می‌کنند. همچنین روشی است برای روشن کردن پوست‌های تیره.
البته استفاده از محصولات روشن‌کننده پوست، خطراتی هم دارد. همانند همه محصولات جدید، قبل از خرید و استفاده از روشن‌کننده پوست، برگه اطلاعات آن را بخوانید.
چه چیزی رنگ پوست را تعیین می‌کند؟
رنگ پوست را مقدار ملانین پوست تعیین می‌کند. ملانین رنگ‌دانه‌ای است که سلول‌های تخصصی ملانوسیت آن را تولید می‌کنند. افرادی که پوستی تیره دارند، ملانین بیشتری هم دارند.
مقدار ملانین پوست عمدتاً به ساختار ژنتیکی شما بستگی دارد. قرار گرفتن در معرض نور خورشید، هورمون‌ها، آسیب پوستی و قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی هم بر تولید ملانین تأثیر می‌گذارد.
تغییرات در رنگ پوست معمولاً خودبه‌خود برطرف می‌شوند. مثلاً آفتاب‌سوختگی هنگامی‌که کمتر در معرض نور خورشید باشید، از بین می‌رود. اما برخی تغییر رنگ‌ها مانند لکه‌ها پیری یا کبدی با گذشت زمان کمابیش ثابت می‌شوند.
سفید کردن پوست (بلیچ) یعنی چه؟
سفید کردن پوست، درمان زیبایی است تا نمود تغییرات رنگ را کاهش دهد و حتی رنگ پوست را یکدست کند. شما می‌توانید با نسخه یا بدون نسخه کرم‌های سفیدکننده را بخرید.
برخی افراد برای روشن‌کننده پوست را برای کل بدنشان استفاده می‌کنند که می‌تواند بسیار خطرناک باشد. ماده فعال برخی روشن‌کننده‌های پوست، جیوه است پس سفید کردن کل بدن می‌تواند منجر به مسمومیت جیوه شود.
جیوه، ماده‌ای سمی است که می‌تواند منجر به مشکلات جدی روانی، نورولوژی و کلیه شود. زنان بارداری که از روشن‌کننده‌های پوست حاوی جیوه استفاده می‌کنند ممکن است آن را به جنینشان منتقل کنند.
در بسیاری از کشورها استفاده از جیوه در روشن‌کننده‌های پوست ممنوع است. اما برخی روشن‌کننده‌های پوستی که تولید می‌شوند ممکن است حاوی جیوه باشند.
روشن‌کننده‌های پوست چگونه عمل می‌کنند؟
روشن‌کننده‌های پوست حاوی مواد فعال یا ترکیبی از موادی هستند که مقدار ملانین پوست را در محل استفاده کاهش می‌دهند.
رایج‌ترین ماده تشکیل‌دهنده روشن‌کننده‌های پوست در بسیاری از کشورها، هیدروکینون است.
FDA ، قوانینی برای استفاده از هیدروکینون تدوین کرده است. روشن‌کننده‌های پوست بدون نسخه می‌توانند حاوی حداکثر 2% هیدروکینون باشند. متخصصان پوست و مو مجاز هستند برای روشن‌کننده‌هایی که حاوی 4% تا 6% هیدروکینون نسخه بنویسند.
حتماً قبل از استفاده از محصول حاوی هیدروکینون با پزشکتان مشورت کنید و دستورالعمل تجویزی او را دقیقاً رعایت کنید.
ماده فعال سایر سفیدکننده‌های پوست، داروهایی مانند استروئیدها و رتینوئیک اسید هستند که از ویتامین آ استخراج می‌شوند. و برخی روشن‌کننده‌های پوست حاوی مواد طبیعی مانند کوجیک اسید ماده‌ای که از قارچ گرفته می‌شود و آربوتین ماده‌ای که در بسیاری از گیاهان وجود دارد هستند.
خطرات استفاده از روشن‌کننده‌های پوست
یکی از مهم‌ترین خطرات استفاده از برخی روشن‌کننده‌های پوست، قرار گرفتن در معرض جیوه است. پژوهشی نشان می‌دهد که حدوداً از هر 4 روشن‌کننده پوست که در آسیا تولید و فروخته می‌شوند، یکی حاوی جیوه است. استفاده از روشن‌کننده‌های پوست، خطرات بالقوه دیگری هم دارند ازجمله:
- استفاده طولانی‌مدت در پیری زودرس پوست تأثیر دارد.
- استفاده بلندمدت خطر ابتلا به سرطان پوست براثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید را افزایش می‌دهد. همیشه هنگام استفاده از روشن‌کننده‌های پوست قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
- آستروئید موجود در برخی روشن‌کننده‌های پوست ممکن است خطر عفونت‌های پوستی، نازک شدن پوست، آکنه و بهبودی دیرهنگام زخم‌ها را افزایش دهد.
- مالیدن آستروئید روی مناطق وسیعی از پوست ممکن است شما را در خطر مشکلات مرتبط با جذب آستروئید مواجه کند.
- هیدروکینون ممکن است منجر به تغییر رنگ ناخواسته و درمان‌ناپذیر پوست شود (آکرونوز).
- بسیاری از مواد سفیدکننده پوست حتی مواد طبیعی می‌توانند منجر به بروز واکنش‌های آلرژیک و تحریک پوست شوند.
اقدامات احتیاطی ویژه هنگام استفاده از روشن‌کننده پوست
- قبل از استفاده از روشن‌کننده پوست با پزشک مشورت کنید و از او دستورالعمل ویژه همان محصول را بخواهید.
- اطمینان حاصل کنید که در محصول موردنظرتان جیوه وجود ندارد. گاهی جیوه با نام‌های دیگری مانند کالومل، مرکوریک، مرکوروس یا مرکوریو نوشته می‌شود.
- اطمینان حاصل کنید که روشن‌کننده پوست حاوی هیدروکینون که برای خرید نیاز به نسخه ندارد، حاوی بیش از 2% این ماده شیمیایی نباشد.
- اگر در قسمت مواد تشکیل‌دهنده نام هیدروکینون ذکر شده بود اما درصد آن نوشته نشده بود، تصور نکنید که خطری ندارد. برخی محصولات خارجی بیش از حد مجاز حاوی این ماده هستند و برخی توضیحات روی محصول صحیح نیستند.
اگر درباره محصولی که قصد خریدش را دارید، تردید دارید با پزشک یا داروساز مشورت کنید تا از بی‌خطر بودن آن مطمئن شوید. ممکن است متخصص پوست و مو درمانهای جایگزین دیگری مانند لایه‌برداری شیمیایی، میکرودرم‌ابریژن و لیزر را پیشنهاد دهد.
محصولات مرتبط:
