تاثیرات افزایش سن بر روی پوست بدن
همزمان با بالا رفتن سن، پوست ما تحت تأثیر نیروهای بسیاری قرار میگیرد: خورشید، آبوهوای نامطلوب و عادات بد. اما میتوانیم اقداماتی صورت دهیم تا به لطیف و شاداب ماندن پوست کمک کنیم.
چگونگی پیر شدن پوست به عوامل متعددی بستگی دارد: سبک زندگی، رژیم غذایی، وراثت و عادات شخصی دیگر. مثلاً، سیگار کشیدن رادیکالهای آزاد تولید میکند، مولکولهای اکسیژن که زمانی سالم بودند حال ناپایدار و بیشفعال شدهاند. رادیکالهای آزاد به سلولها آسیب میرسانند و علاوه بر عوارض دیگر، موجب بروز چینوچروک زودرس میشوند.
دلایل دیگری هم وجود دارند. عوامل اولیه مؤثر در بروز چینوچروک و لکه روی پوست عبارتند از: پیر شدن طبیعی، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و آلودگی، و از بین رفتن پشتیبانی زیرجلدی (بافت چربی بین پوست و ماهیچه). عوامل دیگری که بر پیر شدن پوست تأثیر میگذارند، عبارتند از: استرس، جاذبه زمین، حالات روزانه پوست، چاقی و حتی نحوه خوابیدن.
تغییرات پوست با گذشت زمان
همزمان بالا رفتن سن، تغییرات زیر بهطور طبیعی در پوست ایجاد میشوند (اگر با ساختار پوست آشنا نیستید بهتر است ابتدا این مطلب را مطالعه کنید):
- پوست زبرتر میشود.
- روی پوست تومورهای خوشخیم پدیدار میشوند.
- پوست شل میشود. از بین رفتن بافت الاستیک (الاستین) پوست همزمان با بالا رفتن سن موجب میشود که پوست شل شود.
- پوست به دلیل نازک شدن اپیدرمیس (لایه سطحی پوست) شفافتر میشود.
- پوست به دلیل مسطح شدن ناحیه برخورد که اپیدرمیس و درمیس (لایهای که زیر اپیدرمیس قرار گرفته است) به هم، شکنندهتر میشود.
- پوست راحتتر کبود میشود زیرا دیواره رگهای خونی نازکتر است.
تغییرات زیر پوست هم با بالا رفتن سن مشخص میشوند. این تغییرات عبارتند از:
- از بین رفتن چربی زیر پوست گونهها، شقیقهها، چانه، بینی و اطراف چشم موجب شل شدن پوست، گودی زیر چشم و استخوانی شدن صورت میشود.
- از بین رفتن توده استخوانی، خصوصاً اطراف دهان و چانه، پس از 60 سالگی مشهود میشود و موجب درهمکشیده شدن پوست اطراف دهان میشود.
- از بین رفتن غضروف بینی موجب افتادن نوک بینی و برجسته شدن ساختار استخوانی آن میشود.
تغییرات پوست در اثر آفتاب
قرار گرفتن در معرض نور خورشید مهمترین و بزرگترین علت پیر شدن پوست است.
در طول زمان، اشعه فرابنفش خورشید به فیبرهایی در پوست به نام الاستین آسیب میزنند. از بین رفتن فیبرهای الاستین موجب افتادگی و کشیدگی پوست شده و منجر به از بین رفتن قابلیت بازگشت به حالت اولیه پس از کشیدگی میشود. همچنین، پوست راحتتر کبود و پاره میشود و مدتزمان بیشتری طول میکشد تا بهبود یابد. پس درست است که در جوانی آسیب نور خورشید به پوست مشخص نمیشود اما بعداً این آسیب خودش را نشان خواهد داد.
هیچچیز نمیتواند آسیب ناشی از نور خورشید را از بین ببرد اما گاهی پوست میتواند خود را ترمیم کند. پس هیچوقت برای محافظت از پوست در برابر نور خورشید و سرطان پوست دیر نیست. شما میتوانید با دور ماندن از نور خورشید، پوشش پوست، استفاده از کلاه و کرم ضد آفتاب، تغییرات ناشی از پیر شدن پوست را به تعویق اندازید.
دیگر تغییرات پوست
جاذبه زمین، حالات صورت و نحوه خوابیدن عوامل ثانویه ایجاد تغییرات پوست هستند. وقتی پوست ویژگی الاستیک خود را از دست میدهد، جاذبه زمین منجر به افتادگی ابروها و پلکها، شل شدن و افتادگی گونهها و فک، و بلند شدن نرمه گوش میشود.
خطوط حاصل از حالات صورت با آغاز از بین رفتن ویژگی الاستیک پوست، مشخصتر میشوند (معمولاً با ورود به دهه 30 و 40 سالگی). روی پیشانی، خطوط افقی، بالای بینی خطوط عمودی و روی شقیقهها، بالای گونهها و اطراف دهان خطوط کوچک منحنی ایجاد میشوند.
چینوچروکهای خواب در اثر نحوه قرار گرفتن سر روی بالش به وجود میآیند و با آغاز از بین رفتن ویژگی الاستیک پوست مشخصتر میشوند. چینوچروکهای خواب معمولاً کنار پیشانی از بالای ابروها تا رستنگاه مو در کنار شقیقهها و نیز وسط گونهها پدیدار میشوند. طاقباز خوابیدن ممکن است این چین چروکها را بهبود بخشد یا از تشدید آنها جلوگیری کند.
افراد سیگاری چینوچروکهای بیشتری نسبت به افراد غیرسیگاری در همان سن، با همان رنگ پوست و همان میزان قرار گرفتن در معرض نور خورشید دارند.
خارش و خشکی پوست در سنین بالاتر شایع است. حدود 85% افراد مسنتر به دلیل خشکی هوای بسیار گرم داخل، دچار «خارش زمستانی» میشوند. از بین رفتن غدد چربی هم با بالا رفتن سن خشکی پوست را بیشتر میکند. هر چیزی که پوست را خشکتر کند (مانند استفاده بیشازحد از صابون یا حمام داغ) این مشکل را تشدید میکند. اگر پوستتان بسیار خشک است و زیاد میخارد، به پزشک مراجعه کنید زیرا این عارضه میتواند بر خوابتان تأثیر بگذارد، موجب تحریکپذیری شود یا نشانه بیماری باشد. برخی داروها خارش را تشدید میکنند.