انواع رایج خال‌های مادرزادی یا ماه‌گرفتگی را بهتر بشناسیم
خال‌های مادرزادی، نشان‌های رنگی روی پوست هستند که هنگام تولد یا کمی پس از آن روی بدن ایجاد می‌شوند. آن‌ها اندازه، شکل و رنگ‌های متفاوتی مثل قهوه‌ای، برنزه، مشکی، آبی یا آبی-خاکستری، صورتی، سفید، قرمز یا بنفش دارند. برخی روی سطح پوست، برخی به‌صورت برآمدگی روی پوست و برخی زیر پوست قرار دارند. اکثر خال‌های مادرزادی بی‌خطر هستند و نیازی به درمان ندارند. بسیاری از خال‌های مادرزادی تغییر می‌کنند، رشد می‌کنند، کوچک می‌شوند یا محو می‌شوند. خال‌های مادرزادی انواع بسیاری دارند که برخی رایج‌تر هستند.
لکه‌های ماهی مانند (که با نام گاز لک‌لک، بوسه فرشته یا لکه‌های رنگی هم شناخته می‌شوند) شایع‌ترین نوع خال‌های مادرزادی هستند. آن‌ها نواحی نازک، هموار و قرمز یا صورتی‌رنگی هستند که معمولاً پشت گردن (گاز لک‌لک) و بالای پلک، لب یا بین ابروهای (بوسه فرشته) نوزاد دیده می‌شوند. اکثر لکه‌های ماهی مانند روی پلک‌ها در اولین سال تولد کودک بدون نیاز به هیچ‌گونه درمان از بین می‌روند. اکثر لکه‌های ماهی مانند در پشت گردن از بین نخواهند رفت. لکه‌های ماهی مانند وقتی نوزاد گریه می‌کند یا وقتی سردش یا گرمش است، مشخص‌تر می‌شوند.
خال‌های گوشتی مادرزادی هنگام تولد وجود دارند و معمولاً قهوه‌ای رنگ هستند. این نوع خال‌ها ممکن است در هر ناحیه از بدن ظاهر شوند و اندازه و شکلشان متفاوت است. برخی خال‌ها به‌صورت تگی و برخی به‌صورت گروهی ظاهر می‌شوند. خال‌های بزرگ باید تحت نظر باشند زیرا ممکن است در سال‌های بعد سرطانی شوند.
لکه‌های شیرقهوه، خال‌های مادرزادی همواری هستند که هنگام تولد وجود دارند اما در دوران کودکی رشد می‌کنند. آن‌ها معمولاً بیضوی هستند و رنگشان از قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای شکلاتی متغیر است. آن‌ها معمولاً روی بالاتنه، باسن و پاها دیده می‌شوند. لکه‌های شیرقهوه از بین نمی‌روند، شاید تعدادشان افزایش یابد و عموماً نیاز به درمان ندارند. یک لکه شیرقهوه نشانه اختلال یا مشکل در سلامتی نیست اما شش لکه یا بیشتر که بزرگ‌تر از 6.4 میلی‌متر باشند یا لکه‌هایی که همراه با کک‌ومک در زیر بغل یا کشاله ران ایجاد می‌شوند شاید نشانه نوروفیبروماتوز باشند.
لکه‌های مغولی، خال‌های مادرزادی هموار و آبی یا آبی-خاکستری هستند که معمولاً روی کمر و باسن دیده می‌شوند. لکه‌های مغولی بیشتر در بین کودکانی با اصالت آسیایی، اروپای جنوبی، اسپانیایی‌زبان، جزیره اقیانوس آرام یا آفریقایی دیده می‌شود. شاید کودک یک یا چند لکه مغولی داشته باشد. این نوع خال‌های مادرزادی معمولاً تا سن 3 یا 4 سالگی بدون نیاز به درمان از بین می‌روند.
لکه‌های شرابی هنگام تولد به رنگ صورتی-قرمز هستند و پس از چند سال تیره‌تر شده و به رنگ قرمز-بنفش درمی‌آیند. لکه‌های شرابی در اثر رشد غیرمعمول رگ‌های خونی ایجاد می‌شوند. شاید کوچک باشند یا ناحیه بزرگی از بدن را پوشش دهند. آن‌ها عموماً روی صورت پدیدار می‌شوند اما ممکن است در هر ناحیه‌ای از بدن ایجاد شوند. لکه‌های شرابی روی صورت شاید با اختلالات مغزی سندروم استورج-وبر ارتباط داشته باشند.
لکه‌های شرابی به‌خودی‌خود از بین نمی‌روند و اکثر آن‌ها در دوران بزرگ‌سالی تیره، ضخیم و برآمده می‌شوند. لکه‌های شرابی احتمالاً با تغییرات هورمونی مثلاً در طول بلوغ یا بارداری، مشخص‌تر می‌شوند. لیزر-درمانی شاید لکه‌های شرابی را روشن‌تر کند یا برآمدگی آن‌ها را کاهش دهد. اگر لکه‌های شرابی موجب خجالت‌زدگی شما یا کودکتان می‌شود درباره گزینه‌های درمانی با پزشک مشورت کنید و یا از او بخواهید گروه‌های حمایتی و مشاور به شما معرفی کند.
همانژیوم‌ها از توده‌ای از رگ‌های خونی نارس شکل می‌گیرد. ممکن است هنگام تولد وجود داشته باشند یا چند هفته بعد ظاهر شوند. اندازه همانژیوم‌ها متفاوت است. قطر آن‌ها ممکن است چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر باشد. سه نوع همانژیوم وجود دارد:
- همانژیوم‌های مویرگی یا سطحی، رایج‌ترین نوع همانژیوم هستند. آن‌ها خال‌های مادرزادی ضخیم و برآمده‌ای هستند که نرم، قرمز-بنفش، لطیف و کمی برآمده‌اند. شکل آن‌ها نامنظم یا گرد است و معمولاً روی صورت، کف سر، کمر یا قفسه سینه دیده می‌شوند. این نوع همانژیوم‌ها شاید هرگز رشد نکنند، شاید رشد کندی داشته باشند یا شاید در طول چند ماه به‌سرعت، چند برابر اندازه اولیه خود شوند.
- همانژیوم‌های عمیق، خال‌های مادرزادی ضخیم، عمیق و برآمده‌ای هستند که کمرنگ، رنگ پوست، قرمز یا آبی هستند. آن‌ها معمولاً گرد و اسفنجی هستند. همانژیوم‌های عمیق شاید از بین نروند یا شاید محو شوند ولی اثرشان باقی بماند.
- همانژیوم‌های ترکیبی، ترکیبی از همانژیوم‌های سطحی و عمیق هستند.
برخی همانژیوم‌ها تا 18 ماهگی کاملاً از بین می‌روند. اکثر همانژیوم‌ها تا نه‌سالگی از بین می‌روند یا محو می‌شوند. در اکثر کودکان فقط یک همانژیوم دیده می‌شود.
چند همانژیوم نیاز به درمان دارد. اما آن‌هایی که به‌سرعت رشد می‌کنند یا در بینایی، تنفس، شنیدن، صحبت کردن یا حرکت کردن تأثیر می‌گذارند باید درمان شوند. مثلاً نوزادانی که با همانژیوم‌های وخیم که به‌سرعت رشد می‌کنند، به دنیا می‌آیند باید فوراً درمان شوند. همانژیوم‌هایی که روی اعضای داخلی مانند معده، روده‌ها، کبد یا کلیه‌ها رشد می‌کنند شاید نیاز به درمان داشته باشند.
در موارد نادر، همانژیوم در ناحیه پوشک زخم شده و خونریزی می‌کند. زخم شدن بسیار دردناک خواهد بود. اگر این اتفاق افتاد، با باندی تمیز به مدت 10 دقیقه روی آن ناحیه فشار وارد کنید و برای راهنمایی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
این مطالب را نیز بخوانید: