جوشدانه چیست و چگونه از دست آن خلاص شویم؟ – بخش اول
یکی از آزاردهنده‌ترین و خجالت‌آورترین عارضه‌های پوستی که همه ما بالاخره در مقطعی از زندگی دچار آن شده‌ایم، جوشدانه است. شایع‌ترین عارضه پوستی در آمریکا، آکنه است که ناگهان پدیدار می‌شود. روش‌های کاملاً طبیعی زیادی برای خلاص شدن از دست جوشدانه‌ها وجود دارد ازجمله داروهای خانگی که تأثیر زیادی دارند.
این خبر خوبی است زیرا ژورنال پزشکی انگلیس در گزارشی عنوان کرده است که بیش از 80% نوجوانان دچار آکنه هستند و این عارضه در 3% از مردان و 12% از زنان در بزرگ‌سالی ادامه پیدا می‌کند. درواقع، این آمار در حال افزایش است که ممکن است مثلاً در اثر بیماری خودایمنی، سندروم روده تحریک‌پذیر یا انواع آلرژی باشد. شاید عوامل هورمونی هم در بروز آکنه نقش داشته باشند.
اساساً تقریباً همه مردم در مقطعی از زندگی با جوشدانه دسته و پنجه نرم می‌کنند. در ادامه به بررسی آکنه و بهترین روش‌های طبیعی برای از بین بردن آن خواهیم پرداخت.
جوشدانه چیست؟
اساساً جوشدانه چیست؟ جوشدانه، یک جوش سرسیاه، پوستول یا پاپول (سفت‌دانه) است که عارضه پوستی است؛ اصطلاح فنی‌تر آن آکنه ولگاریس است. علل بروز جوشدانه بسیار فراوان است اما علت بروز آن هرچه باشد، جوشدانه زمانی پدیدار می‌شود که غدد سباسه (غدد چربی) مسدود شوند و باکتری‌ها در آن‌ها رشد کنند. به همین دلیل جوشدانه‌ها ورم می‌کنند و تبدیل به نواحی قرمز و چرکین روی سطح و زیر سطح پوست می‌شوند.
اکثر مردم روی صورتشان آکنه پدیدار می‌شود اما گردن، قفسه سینه، بالای کمر و شانه‌ها هم معمولاً دچار آکنه می‌شوند. جای آکنه روی پوست باقی می‌ماند و حتی موجب استرس می‌شود، مخصوصاً در نوجوانان که همیشه استرس پذیرفته شدن در بین همسالانشان را دارند.
شایع‌ترین انواع آکنه شامل سرسیاه، پوستول و پاپول ملتهب هستند اما جای آکنه‌های حادتر مانند نودول (گرهک) و کیست روی پوست باقی می‌ماند. حدود 30% نوجوانان دچار آکنه حاد هستند. علت بروز این آکنه‌ها در برخی از آن‌ها ژنتیکی است.
آکنه اگر درمان نشود، جای آن روی پوست باقی می‌ماند. در موارد بروز آکنه کیستیک و نودول که پوست ملتهب، متورم، قرمز و دردناک می‌شود، احتمال به‌جا ماندن اثر آن بیشتر است. این نوع آکنه به عمق پوست نفوذ می‌کند و موجب آسیب می‌شود. به تأخیر انداختن درمان هم موجب به‌جا ماندن اثر آکنه می‌شود.
بهترین راه‌حل، درمان آکنه است اما دست‌مالی کردن و ترکاندن آن موجب می‌شود زمان کافی برای بهبود نداشته باشد که درنهایت التهاب را افزایش می‌دهد و درنتیجه خطر به‌جا ماندن اثر آن وجود دارد. به تأخیر انداختن درمان آکنه تا زمانی که حاد نشده هم موجب به‌جا ماندن اثر بیشتری می‌شود پس بهتر است هرچه زودتر آن را درمان کنید.
آکنه معمولاً به‌صورت خفیف، متوسط و حاد طبقه‌بندی می‌شود. جوش‌های سرسیاه در دسته خفیف جای می‌گیرند که بدون التهاب یا کمی ملتهب هستند که به آن‌ها پاپولوپوستولار می‌گویند.
آکنه‌ای که ملتهب‌تر باشد، در دسته آکنه متوسط قرار می‌گیرد یعنی گهگاه روی پوست ندول مشاهده می‌شود و احتمالاً کمی جای آن باقی می‌ماند. آکنه حاد همراه با نواحی ملتهب، نودول است و احتمالاً اثر آن باقی می‌ماند. اگر آکنه پس از شش ماه درمان همچنان از بین نرفته باشد یا مشکلات روحی جدی به بار آورد هم حاد محسوب می‌شود.
درمان رایج جوشدانه و چرا باید از آن بر حذر بود
پزشکان و متخصصان پوست، روش‌های معمول را برای درمان جوشدانه پیشنهاد می‌کنند اما بسیاری از آن‌ها عوارض جانبی دارند.
ایزوترتینوئین، داروی تجویزی استاندارد برای درمان آکنه است. احتمالاً نام برندهای آبزوریکا، آکیوتان، آمنستیم، کلاراویس، میوریزان، سوترت و زناتان را شنیده‌اید. برنامه خبری شبکه سی.بی.اس. گزارش داده است که آکیوتان دارای عوارض جانبی بسیار جدی ازجمله خطر مرگ است. مردی اعلام کرده است که دچار اختلال التهاب روده شدید شده و مجبور شده روده بزرگش را بیرون بیاورد. اشاره شده است که این دارو می‌تواند موجب سقط‌جنین، اختلالات مادرزادی، افزایش فشار جمجمه، مشکلات تراکم استخوان، افسردگی، روان‌پریشی، خودکشی، رفتار تهاجمی یا خشونت‌آمیز، پانکراتیت حاد، مشکلات قلبی-عروقی، ناشنوایی، هپاتیت، بیماری روده، رشد بیش‌ازحد استخوان، شب‌کوری و نابینایی.
دانشگاه هاروارد اطلاعاتی درباره ایزوترتینوئین منتشر کرده مبنی بر اینکه نتایج این دارو در کوتاه‌مدت بسیار چشمگیر است اما موجب «نابودی زندگی‌ها» می‌شود. درواقع، هاروارد گزارش داده است که 25% نوزادانی که در رحم مادر در معرض آکیوتان قرار گرفته‌اند دچار مشکلات شدید بدشکلی اعضا و اختلالات یادگیری می‌شوند.
داروی دیگری که نگرانی‌های بسیاری برانگیخته، مینوسایکلین است. باوجوداینکه این دارو رایج‌تر و البته گران‌تر از داروهای دیگر است، خطرات آن که شامل گزارش دو مرگ است، محبوبیت آن را از بین برده است.
پس اگر به دنبال راهی برای خلاص شدن از جوشدانه‌ها هستید و درخواستتان از پزشک هم همین است، بهتر است ابتدا روش‌های طبیعی زیر را امتحان کنید.
روش‌های طبیعی برای خلاص شدن از جوشدانه‌ها: تغییر سبک زندگی
1- خواب کافی داشته باشید
بله، عبارت «خواب زیبایی» واقعاً درست است. استرس یکی از مهم‌ترین علل آکنه است و خوابیدن بهترین کاهش‌دهنده طبیعی استرس است.
هنگام خواب، روند بهبود آغاز می‌شود و بهترین موقع برای استفاده از درمان‌های خانگی است تا سموم عامل بروز آکنه را از بین ببرند. کلینیک‌های روان‌پزشکی شمال آمریکا گزارش داده‌اند که استرس عاملی است که همه اعضای بدن را درگیر می‌کند. معمولاً هم فراموش می‌کنند اما پوست هم عضو بدن است. درواقع، بزرگ‌ترین عضو شماست! استراحت فراوان به کاهش آکنه حاصل از استرس کمک می‌کند.
2- رژیم غذایی‌تان را تغییر دهید
حذف قند، نوشیدن آب فراوان و خوردن مواد غذایی حاوی امگا-3 تأثیرات فراوانی دارد. مصرف زیاد قند موجب افزایش انسولین می‌شود که خود عامل بروز التهاب در پوست و انسداد منافذ می‌شود. در عوض، آب بدن را شاداب نگه می‌دارد. روزانه حداقل نصف وزن بدنتان (اونس) آب بنوشید.
آب‌رسانی به پوست، رطوبت کافی را تأمین می‌کند و نیازهای پوست را برطرف می‌کند. به‌علاوه، آب به خارج شدن سموم از بدن کمک می‌کند، دقیقاً چیزی که بدن روزانه به آن نیاز دارد. امگا-3ها برای کاهش التهاب فوق‌العاده هستند. سالمون آزاد، ساردین، گردو، تخم کتان و بادام هم از منابع موردعلاقه من هستند.
3- هر روز ورزش کنید
ورزش کردن نه‌تنها برای تناسب‌اندام خوب است بلکه به کاهش تحریکات پوستی منجر به بروز آکنه هم کمک می‌کند. بله درست است، این مزیت را هم به فواید ورزش کردن اضافه کنید. ورزش کردن استرس را کاهش می‌دهند و خون را به جریان می‌اندازد. این فعالیت، به سلول‌های پوست اکسیژن می‌رساند و به از بین بردن سلول‌های مرده بدن کمک می‌کند.
4- پوست را لایه‌برداری و پاک‌سازی کنید
پوست تمیز یکی از لازمه‌های داشتن صورت و بدنی بدون آکنه است. باید روش‌های پاک‌سازی مناسبی داشته باشید و با ملایمت لایه‌برداری کنید. من همیشه از گزینه‌های خالص استفاده می‌کنم، مانند صابون کاستیل. صابون کاستیل حاوی مواد گیاهی مانند روغن‌زیتون و ملایم است.
برای لایه‌برداری خفیف پوست می‌توانید از ترکیب عسل محلی یا مانوکا که خواص آنتی‌باکتریال دارد با مقدار کمی دانه قهوه استفاده کنید. از این روش همراه با یکی از روش‌ها زیر استفاده کنید.