رگ‌های واریسی – همه نکات و گزینه‌های درمانی که باید بدانید
رگ‌های واریسی می‌تواند خجالت‌آور و البته دردناک باشند. خوشبختانه راه‌حل‌هایی وجود دارد.
برخلاف سرخرگ‌ها، رگ‌های ما دارای دریچه‌های یک‌طرفه‌ای هستند که خون بدون اکسیژن را به سمت قلب بازمی‌گردانند. وقتی یک یا چند تا از آن رگ‌ها درست کار نکنند، خون در رگ‌ها می‌ماند، معمولاً ورم می‌کند و تبدیل به واریس می‌شوند.
این اتفاق بیشتر در پاها دیده می‌شود، و معمولاً به شکل برآمدگی‌های متورم طناب‌مانندی روی سطح پوست آشکار می‌گردد. البته ممکن است باعث ایجاد نشانه‌هایی شود که قبل از تورم پدیدار می‌شوند. نشانه‌هایی که معمولاً با زیاد سرپا ایستادن بدتر می‌شوند شامل احساس خستگی، سنگینی، درد و سوزش پاها هستند (گاهی همراه با تورم، خارش و تغییر رنگ پوست). اما این علائم در همه افراد هم دیده نمی‌شود. به گفته برخی پزشکان رگ‌شناس: «افرادی که سبک زندگی فعالی دارند ممکن است با وجود رگ‌های بزرگ و متورم، ناراحتی و درد را تجربه نکنند. (رگ شناس یا فلوبولوژیست پزشکی است که در امور مربوط به رگ‌ها و اختلال عملکرد آن‌ها و شناسایی و درمان تخصص دارد) رگ‌های مشکل‌دار با تکنولوژی سونوگرافی بررسی می‌شوند تا عملکرد دریچه‌ها ارزیابی و رگ‌ها بررسی شوند.
باور غلط: پا روی پا انداختن باعث ایجاد رگ‌های واریسی می‌شوند. واقعیت: اما هیچ دلیلی برای اثبات این موضوع وجود ندارد. (گرچه پا روی پا انداختن به دلایل دیگری می‌تواند برای سلامتی مضر باشد)
به گفته برخی پزشکان استعداد ژنتیکی می‌تواند بزرگ‌ترین عامل ابتلا به واریس باشد. اگر پدر و مادر شما هردو مبتلا به واریس باشند، ۹۰ درصد احتمال این وجود دارد که شما هم به آن مبتلا شوید. اگر فقط یکی از والدین شما واریس دارد، زنان ۶۲ درصد و مردان ۲۵ درصد خطر ابتلا به واریس خواهند داشت. اگر هیچ‌کدام از والدین مبتلا به واریس نیست، شانس ابتلا به بیماری تا ۲۰ درصد کاهش پیدا می‌کند. چاقی، بارداری، افزایش سن، سبک زندگی بدون تحرک یا شرایط شغلی که موجب نشستن و یا ایستادن طولانی‌مدت می‌شوند از عوامل دیگر ابتلا به واریس هستند.
اگر به‌صورت ژنتیکی مستعد واریس هستید، بسیار مهم است که روشی را انتخاب کنید که ابتلا واریس را به تأخیر بیندازد، مثلاً وزن سلامت داشتن. به گفته پزشکان سبک زندگی فعال که شامل پیاده‌روی و همچنین استفاده از جوراب واریس برای زمانی که به مدت طولانی نشسته و یا سرپا هستید بهترین راه برای کاهش نشانه‌ها و پیشرفت رگ‌های واریسی است.
گزینه‌های درمانی
از پزشکتان بخواهید که شما را به یک رگ‌شناس ارجاع دهد. تا آن زمان این راهکارهای اولیه را انجام دهید.
لیرزدرمانی درون‌وریدی که وزارت بهداشت کانادا در سال ۲۰۰۳ آن را تأیید کرد، حرارت دادن توسط پرتو باریکی است که داخل رگ وارد شده. دکتر داگ هیل، رگ‌شناس و مدیر پزشکی مرکز درمان وریدی در کالاگاری یکی از اولین کسانی بود که این روش را به کانادا معرفی کرد و امروزه این تکنیک را آموزش می‌دهد. (او همچنین اعلام کرده است که درمان‌های آینده می‌تواند شامل تزریق بخار یا چسب پزشکی داخل رگ باشد، و تزریق یک عامل سخت‌کننده به همراه تحریک مکانیکی بافت آسیب‌دیده را از بین خواهد برد.)
لیزر درمانی درون‌وریدی که رگ‌های واریسی بزرگ را درمان می‌کند بی‌خطر و تا 95 درصد مؤثر است. این روش به سریع‌ترین روش در سراسر کانادا جایگزین روش‌های جراحی شده است. ممکن است در موارد ویژه که رگ پیچیده یا به تشخیص پزشک بسیار بزرگ است لیزر پیشنهاد نشود.
روش‌های دیگر برای درمان واریس و رگ‌های عنکبوتی (کوچک هستند، نزدیک به سطح پوست پدیدار می‌شوند و اغلب در پاها و صورت دیده می‌شوند) یکی فرکانس رادیویی است که در این روش هم رگ‌ها با حرارت بسته می‌شوند و دیگری اسکلروتراپی است که از طریق تزریق دارو داخل رگ، آن را می‌بندند. بیمار می‌تواند بلافاصله پس از لیزر درمانی درون‌وریدی، فرکانس رادیویی و درمان تزریقی فعالیت روزانه‌اش را ادامه دهد (به‌غیراز ورزش شدید و سرپا ایستادن طولانی‌مدت) اما باید برای حداقل یک هفته یا گاهی بیشتر، جوراب واریس بپوشد. عوارض جانبی مانند کبودی و درد در ناحیه درمان‌شده معمولاً پس از یک یا دو هفته از بین خواهد رفت.
رگ‌های واریسی را می‌توان به روش مینی‌فلیبکتومی از بین برد یک جراحی خفیف با بی‌حسی موضعی. روش دیگر، استریپینگ است، نوعی عمل جراحی که در آن وریدها را بسته و خارج می‌کنند. در بعضی موارد مثل زمانی که بیمار به داروهای اسکلروزان (داروی انعقاد خون) حساسیت دارد این جراحی تنها راه ممکن است. استریپینگ به‌طورقطع درمان تهاجمی‌تری نسبت به راه‌های دیگر است که نیازمند بیهوشی کامل است و دوران نقاهت آن و بازگشت به فعالیت طبیعی طولانی‌تر است.
باور غلط: تا زمانی که رگ‌ها بدتر نشده‌اند به درمان نیاز ندارید. واقعیت: همین امروز با پزشکتان درباره گزینه‌های درمانی صحبت کنید. به گفته پزشکان اگر رگ‌های واریسی درمان نشوند فشار وارده به رگ‌ها بیشتر می‌شود و باعث بدترشدن تورم، گرفتگی عضلات پا، افزایش خطر ابتلا به فلبیت (التهاب و لخته شدت خون) و عوارض دیگر می‌شود.
آیا رگ‌های واریسی بازمی‌گردند؟ به گفته پزشکان، رگ‌های عنکبوتی شاید دوباره پدیدار شوند اما فقط در ۱۰ تا ۲۰ درصد از موارد، رگ‌های واریسی پس از درمان بازمی‌گردند. در صورت وجود استعداد ژنتیکی، احتمال زیادی وجود دارد که رگ‌های واریسی جدید دوباره در ناحیه دیگری بروز یابند. اما فراموش نشود که داشتن سبک زندگی پرتحرک و سالم و البته استفاده از جوراب‌های واریس می‌تواند کمک کند.
رگ‌های عنکبوتی
تلانژکتازی، اصطلاح علمی این عارضه است. آن‌ها رگ‌های کوچک متورمی (ضخامت آن‌ها کمتر از ۲ میلی‌متر است) نزدیک به سطح پوست هستند که در زنان و مردان دیده می‌شوند. بیشتر اوقات در صورت و پاها دیده می‌شوند و علت بروز آن فشار ناشی از گردش خون در رگ‌ها و تغییرات هورمونی مثلاً هنگام بارداری است. متخصصین هشدار می‌دهند که رگ‌های عنکبوتی می‌توانند نشانه نارسایی وریدی عمیق‌تری یعنی گردش خون ضعیف باشند و باید توسط پزشک بررسی شوند. بهترین درمان رگ‌های عنکبوتی درمان اسکلروتراپی است. همچنین می‌توان این عارضه را با استفاده از لیزر در سطح پوست و پالس نوری شدید درمان کرد. در هر دو مورد، خون حاصل از رگ‌های درمان شده در مسیر رگ‌های سالم جریان داده می‌شوند که این کار به گردش خون کمک خواهد کرد.
این مطالب را نیز بخوانید: