دربارهی آسیبهای امواج خورشیدی چه نکاتی را باید بدانیم
جامعه سرطان کانادا پیشبینی کرده است که در سال جاری 4600 نفر مبتلا به ملانوما خواهند شد و 900 نفر در اثر این بیماری جان خود را از دست خواهند داد. این سازمان همچنین پیشبینی کرده بیش از 69000 کانادایی به سرطان پوست غیرملانوما مبتلا خواهند شد. برای آنها که میخواهند از گرمای تابستان بیشترین استفاده را ببرند، اهمیت بسیار زیادی دارد که ضدآفتاب مناسب تهیه کنند تا از آسیبهای نور خورشید در امان باشند. در ادامه توصیههایی از متخصصان درباره آفتاب گرفتن بدون ضرر را میخوانیم.
درباره امواج خورشیدی UVA
امواج خورشیدی با طول موجهای متفاوتی به زمین میرسند. دانشمندان امواج ماوراء بنفش را به سه دسته تقسیم کردهاند.
اشعه ماوراء بنفش (UVA)، با بیشترین فراوانی در هوا، به عمق پوست نفوذ میکند و روی فیبروبلاستها اثر میگذارد (سلولهایی که الاستین و کلاژنها را تولید میکنند که به حفظ انعطاف پوست کمک میکنند). اشعه UVB کمترین فراوانی را دارد زیرا لایه اوزون بخش قابل توجهی از آن را جذب میکند. نسبت به UVA انرژی بیشتری دارند در نتیجه تغییرات بیولوژیکی بیشتری در بدن ایجاد میکنند. و علیرغم این واقعیت که ما بیشتر در معرض امواج خورشیدی UVA ًهستیم، عمدتا UVB است که ما را میسوزاند و رنگ پوست را تیره میکند. اشعه UVC نوع سوم، کاملاً توسط جو جذب می شود.
به طور سنتی، کرمهای ضد آفتاب برای محافظت از UVB فرموله شدهاند و تا همین اواخر، این اشعه را علت اصلی سرطان پوست میدانستند. تصور میشد که برنزه کردن باعث آسیب رسیدن به DNA پوست میشود که در نهایت منجر به سرطان میشود. اما از آنجا که در معرض UVA به مراتب بیشتری هستیم حدود 19 برابر بیشتر دانشمندان در حال حاضر مشغول بررسی نقش این اشعه در آسیبها هستند و اینکه آیا کرمهای ضد آفتاب امروزی به اندازهی کافی در برابر UVA از پوست حفاظت میکنند یا نه.
نفوذ UVA به پوست عمیقتر از UVB است و در نتیجه به عامل اصلی ظاهر شدن نشانههای مهم پیری تبدیل شده است. پزشکان توضیح میدهند: «همه چروکها، شل شدن پوست، نازک شدن پوست پشت دست، و هر آنچه که مرتبط با پیری است در واقع ارتباطی با بالارفتن سن ندارد، بلکه آسیبهای خورشید است.» UVA تولید کلاژن را کاهش میدهد، یعنی همان چیزی که بافت پوست را میسازد. با گذشت زمان، کلاژن قدیمی از بین میرود. به علاوه اثبات شده است که UVA عملکرد ایمنی پوست را هم پایین میآورد و در واقع پزشکان در حال حاضر برای درمان علائم آلرژیک از UVA استفاده میکنند. با اینکه این اشعه میتواند برای افراد مبتلا به آلرژی مفید باشد، این نگرانی همچنان وجود دارد که سرکوب سیستم ایمنی پوست ممکن است نقش مهمی در ایجاد سرطان پوست داشته باشد.
از نظر تئوریک علت ابتلا به سرطان پوست این است که ملانین رنگدانهای که موجب برنزه شدن میشود اکسید میشود تا رادیکالهای آزاد را بسازد، همان چیزی که عامل ایجاد سرطان در بدن است. اما هنوز همهی دانشمندان دربارهی این تئوری به اتفاق نظر نرسیدهاند.
علیرغم هشدارها در مورد میزان بالای UVA در سالنهای سولاریوم، حدود 5،000 مرکز غیررسمی در سرتاسر کانادا وجود دارد و هر روز هم تعدادشان بیشتر میشود چرا که متقاضی زیادی دارند. اما پژوهشی در اسکاندیناوی نشان میدهد که ماهی یک بار برنز کردن در دستگاههای سولاریوم میتواند خطر ابتلا به ملانوم بدخیم را تا 55 درصد افزایش دهد.
محصولی که خریداری میکنید را بشناسید
کرمهای ضد آفتاب با پوشش وسیع (به معنی اینکه از UVA و UVB محافظت میکنند) مدت زیادی است که در بازار در دسترس هستند و در حال حاضر به عنوان نشانه استاندارد کرمهای ضدآفتاب شناخته میشوند. اما تعداد قابل توجهی از محصولات هم هستند که فقط UVB را فیلتر میکنند.پزشکان میگویند: «مواد تشکیلدهندهی کرمهای طیف وسیع طیف گرانتر از مسدودکنندههای UVB هستند. به همین دلیل محصولات ارزانتر احتمالا هیچ محافظتی در برابر UVA ندارند.» آنها توصیه میکنند از کرم ضدآفتاب با SPF60 استفاده کنید چرا که این نوع کرمها میتوانند از پوست به میزان کافی محافظت کنند؛.
ممکن است تعجب کنید اگر بدانید که عامل محافظ در برابر نور خورشید (SPF) که روی برچسبهای محصولات نوشته میشود، نشاندهندهی میزان محافظت از اشعه UVB در آن محصول است. برای تعیین SPF، دانشمندان پوستی که کرم ضد آفتاب روی آن را پوشانده، در مقایسه با پوست محافظت نشده را آزمایش میکنند تا ببینند چقدر طول میکشد تا پوست در برابر آفتاب بسوزد. اندازهگیری توانایی کرمهای ضد آفتاب در حفاظت از پوست در برابر UVA کار دشواری است چرا که متخصصان نتوانستهاند روی شیوهی آزمایش استاندارد با هم توافق کنند.
اما در نهایت، یک سیستم جدید برای ارزیابی میزان محافظت در برابر UVA توسط سازمان غذا و دارو در ایالات متحده اجرا خواهد شد و انتظار میرود که در سال 2009 روی برچسبها نوشته شود. این سیستم رتبهبندی چهار ستاره به مصرف کنندگان نشان میدهد که یک محصول تا چه اندازه در مقابل UVA محافظت میکند. یک ستاره نشان دهنده محافظت کم و چهار ستاره در بالاترین سطح است.
چه میزان کرم ضدآفتاب باید مصرف کرد؟
اگر میخواهید مطمئن باشید که بیش از اندازه در معرض امواج خورشیدی نیستید باید بیش از اندازهی فعلی کرم ضد آفتاب مصرف کنید. پزشکان میگونید: «یک فرد معمولی فقط یک چهارم از میزانی که هنگام آزمایش کرمهای ضد آفتاب برای تعیین SPF استفاده میشود را مصرف میکند و این یعنی محصولی با 60 SPF مثل محصولی با SPF15 عمل میکند، و محصولی با SPF 15 یعنی به اندازهی محصولی که فقط SPF 4 دارد، تاثیرگذار است.»
حجمی برابر با حداقل یک قاشق چای خوری برای هر قسمت از بدن باید استفاده کنید. در مالیدن کرم به صورت، گردن و گوش صرفهجویی نکنید. اگر میزان کمی از کرم را به پوست بزنید، اشعههای UVA به پوست آسیب میرسانند. پزشکان درباره خورشید میگویند:«باید به مردم یادآوری کنیم پشت گوشها و پشت گردن را از یاد نبرند.» برای آنکه مواد تشکیل دهندهی ضدآفتاب به خوبی در پوست نفوذ کند و حداکثر محافظت صورت بگیرد، بهتر است مقدار زیادی کرم ضد آفتاب را حدود نیم ساعت قبل از خارج شدن از خانه استفاده کنید و هر دو ساعت یکبار تجدید کنید و فراموش نکنید که از محصولاتی با SPF15 یا بالاتر استفاده کنید. (براقکنندهها و مرطوبکنندههای لب محافظ نیستند. حتی نتایج یک پژوهش در آمریكا نشان داده برخی از این محصولات حتی باعث افزایش نفوذ UV به لب میشوند.) مواد شیمیایی كه پوست شما را محافظت میكند، در نهایت تجزیه میشوند و تاثیر خود را از دست میدهند. برای جلوگیری از منقضی شدن زودهنگام محصولات، آن را از نور مستقیم خورشید و نقاط داغ مانند پشت پنجره یا داشبورد ماشین دور نگه دارید. حداقل سالی یکبار کرم ضدآفتاب خود را عوض کنید.
برای محافظت کامل در برابر UVA، از کرم ضد آفتابی استفاده کنید که شامل مواد تشکیل دهندهای مانند اکسید روی و اکسید تیتانیوم است که به جای جذب نور، مانع اشعه ماورای بنفش میشود. ذرات نانو در بعضی از فرمولاسیونها به این معنی هستند که کرم ضدآفتاب روی پوست هیچ اثر ظاهری ندارد، و مثل مدلهای قدیمیتر رنگ سفید روی پوست به جا نمیگذارند.
کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست، به استفاده از کرمهای ضد آفتاب ختم نمیشود. پزشکان میگویند: «زمانی که در فضای باز در معرض نور خورشید صرف میکنیم، تاثیر زیادی بر میزان آسیب بالقوه دارد. بازی تنیس در ساعت 9:30 صبح لذتبخشتر از ساعت یک ظهر است.» البته پوشیدن لباسهای آستین بلند و کلاههای لبهدار را هم فراموش نکنید.
محصولات مرتبط:
کرم ضد آفتاب ترنجان اولین کرم ضد آفتاب گیاهی ایرانی می باشد که در عین داشتن پوشش شیمیایی دارای پوشش فیزیکی نیز می باشد. فرمولاسیون کرم سبک بوده و برای پوست های حساس به آفتاب بسیار مناسب می باشد و با توجه به اینکه خاصیت ذاتی شیرین بیان، روشن کننده می باشد این ضد آفتاب باعث طراوت و روشنی پوست می شود.
کرم ضد آفتاب گیاهی ترنجان علاوه بر محافظت پوست در مقابل اشعه های UVA و UVB خاصیت ضد التهاب پوستی و ضد آفتاب سوختگی را دارا می باشد.ویتامین ث موجود در این فرآورده باعث می شود که تولید رادیکال های آزاد متوقف شده و التهابات ناشی از آفتاب سوختگی کنترل شود.
وجود ویتامین E در کرم ضد آفتاب گیاهی شیرین بیان سبب جلوگیری از آزاد شدن رادیکال های آزاد می شود و این امر باعث افزایش مقاومت سلول های پوست دست و صورت در مقابل اشعه ماورای بنفش می شود.