اجزای پوست – ساختار تشکیل دهنده‌ی پوست خود را بهتر بشناسید
پوست، بزرگ‌ترین عضو بدن است و از اجزای متعددی ازجمله آب، پروتئین، چربی و مواد شیمیایی و معدنی مختلف ساخته شده است. وظیفه آن بسیار حیاتی است: حفاظت از شما در برابر عفونت‌ها و حملات محیطی دیگر. پوست دارای عصب‌هایی است که سرما، گرما، درد، فشار و لمس را حس می‌کند.
در طول زندگی پوست شما به‌طور مستمر در حال تغییر مثبت یا منفی است. درواقع، پوست ماهی یک‌بار خودش را ترمیم می‌کند. مراقبت صحیح از پوست برای حفظ سلامت و شادابی این عضو محافظتی ضروری است. در این مطلب شما را با اجزای پوست آشنا خواهیم کرد.
اجزای پوست
پوست از چهار لایه تشکیل شده است: لایه نازک خارجی (اپیدرمیس)، لایه ضخیم‌تر میانی (درمیس) و لایه داخلی (بافت زیرجلدی یا هیپودرمیس).
اپیدرمیس: لایه خارجی پوست
لایه خارجی پوست، اپیدرمیس، لایه نیمه شفافی است و از سلول‌هایی ساخته شده است که وظیفه آن‌ها حفاظت از ما در برابر محیط است. سطحی‌ترین قسمت این لایه از سلول‌های مرده پوست تشکیل شده است که مرتباً می‌ریزند. عمیق‌ترین قسمت این لایه از سلول‌های بازال تشکیل شده است که وظیفه بازسازی پوست را دارند. کراتین، پروتئینی که درون سلول‌های اپیدرمیس ساخته می‌شود، از پوست در برابر مواد مضر مانند محصولات شیمیایی و باکتری‌ها محافظت می‌کند. اپیدرمیس دارای سلول‌هایی است که ملانین تولید می‌کنند که رنگ پوست را تعیین می‌کند. ظاهر و سلامت پوست در گرو فعالیت اپیدرمیس است که مقدار زیادی آب در خود نگه می‌دارد. هر چه بدن جوان‌تر باشد، آب بیشتری در پوست وجود دارد. ظرفیت پوست برای ذخیره آب با بالا رفتن سن کاهش می‌یابد و پوست در برابر کاهش آب بدن آسیب‌پذیر می‌شود.
- کراتین: کراتین قوی‌ترین پروتئین در پوست است. مو و ناخن هم استقامتشان را از کراتین می‌گیرند.
درمیس: لایه میانی
درمیس دارای دو نوع فیبر است که با بالا رفتن سن کاهش می‌یابند: الاستین که همان حالت ارتجاعی پوست را ایجاد می‌کند و کلاژن که استقامت پوست را تعیین می‌کند. درمیس از رگ‌های خونی و لنفی، فولیکول‌های مو، غدد تعریق و غدد سباسه (تولیدکننده چربی) تشکیل شده است. عصب‌های موجود در درمیس، لمس و درد را حس می‌کنند.
- کلاژن: کلاژن پرحجم‌ترین پروتئین در پوست است. این پروتئین، 75% پوست را تشکیل می‌دهد. کلاژن، «دریاچه جوانی» هم هست و وظیفه تعدیل چین‌وچروک‌ها و خطوط را دارد. با گذشت زمان، عوامل محیطی و افزایش سن، توانایی بدن برای تولید کلاژن را از بین می‌برد.
- الاستین: این پروتئین همراه با کلاژن عمل می‌کند و وظیفه ایجاد ساختار برای پوست و اعضا را دارد. الاستین هم مانند کلاژن تحت تأثیر زمان و عناصر طبیعی است. کاهش سطح این پروتئین موجب افتادگی و چین‌وچروک پوست می‌شود.
هیپودرمیس: لایه چرب
بافت زیرجلدی یا هیپودرمیس بیشتر از چربی تشکیل شده است. این لایه بین درمیس و ماهیچه‌ها یا استخوان‌ها قرار دارد و رگ‌های خونی در آن قرار دارند که با انقباض و انبساط دمای بدن را ثابت نگه می‌دارند. هیپودرمیس از اعضای داخلی حیاتی بدن هم محافظت می‌کند. کاهش بافت در این لایه موجب افتادگی پوست می‌شود.
غدد سباسه (چربی) و غدد چربی
غدد سباسه، سیبوم ترشح می‌کنند، ماده‌ای چرب که از خشک شدن پوست جلوگیری می‌کند. سیبوم، اجازه نمی‌دهد آب روی سطح پوست از بین برود، از پوست در برابر عفونت‌های باکتریایی و قارچی محافظت می‌کند و با بوی بدن در ارتباط است. این غدد به فولیکول‌های مو متصل هستند.
وقتی گرمتان می‌شود یا استرس دارید، غدد تعریق، عرق تولید می‌کنند تا بخار شود و شما را خنک کند. غدد تعریق در همه جای بدن هستند اما بیشتر در کف دست‌ها، کف پاها، پیشانی و زیر بغل‌ها متمرکز هستند. غدد آپوکرین، غدد تعریق تخصصی هستند که از خود بو متصاعد می‌کنند.