آشنایی با درمان‌ها و احتیاط‌های ویژه هنگام استفاده از روشن‌کننده‌های پوست
احتیاط‌های ویژه هنگام استفاده از روشن‌کننده‌های پوست
محصولات روشن‌کننده پوست، که با نام کرم‌های بلیچ، سفیدکننده‌ها، براق‌کننده‌های پوست و یا کرم‌های محوکننده هم شناخته می‌شوند، رنگ‌دانه‌ای به نام ملانین را کاهش می‌دهند. اکثر افراد از روشن‌کننده‌های پوست برای درمان مشکلات پوستی مانند کک‌ومک، لکه‌های پیری، زخم‌های آکنه یا تغییر رنگ ناشی از مشکلات هورمونی، استفاده می‌کنند. این تکنیک برای روشن کردن پوست‌های به‌طور طبیعی تیره هم استفاده می‌شود.
محصولات روشن‌کننده پوست گاهی با خطراتی همراه هستند. هنگام تهیه هر محصول جدید، برچسب آن را به‌دقت مطالعه کنید تا قبل از خرید و استفاده، در مورد آن اطلاعاتی داشته باشید.
چه چیزی رنگ پوست را تعیین می‌کند؟
رنگ پوست با مقدار ملانین موجود در پوست تعیین می‌شود. ملانین رنگ‌دانه‌ای است که توسط سلول‌های تخصصی به نام ملانوسیت‌ها تولید می‌شود. افرادی که پوست تیره‌ای دارند، ملانین بیشتری دارند.
مقدار ملانین پوست شما عمدتاً به ساختار ژنتیکی ارتباط دارد. قرار گرفتن در معرض نور خورشید، هورمون‌ها، آسیب پوست و قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی نیز تولید ملانین را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
تغییر در رنگ پوست اغلب به‌خودی‌خود برطرف می‌شود. مثلاً، هنگامی‌که کمتر زیر نور مستقیم خورشید باشید، رنگ برنزه پوستتان محو می‌شود. اما با گذشت زمان، برخی از تغییرات رنگی مانند لکه‌های «پیری» یا لکه‌های «کبدی» تا حدودی دائمی می‌شوند.
بلیچ پوست چیست؟
بلیچ پوست نوعی درمان زیبایی است که باعث کاهش شدید تغییرات رنگ پوست و یکدست شدن رنگ آن می‌شود. شما می‌توانید کرم‌های بلیچ را با نسخه و بدون نسخه پزشک تهیه کنید.
بعضی افراد، محصولات روشن‌کننده را برای کل بدن استفاده می‌کنند تا رنگشان به‌کلی تغییر کند اما این کار می‌تواند بسیار خطرناک باشد. ماده فعال برخی روشن‌کننده‌های پوست، جیوه است، بنابراین بلیچ کردن می‌تواند منجر به مسمومیت جیوه شود.
جیوه یک عامل سمی است که می‌تواند باعث مشکلات جدی روانی، عصبی و کلیه شود. زنان بارداری که از روشن‌کننده‌های حاوی جیوه استفاده می‌کنند، آن را به جنین منتقل می‌کنند.
استفاده از جیوه در روشن‌کننده‌های پوست در ایالات‌متحده ممنوع است. با این‌حال، برخی از روشن‌کننده‌های پوست که خارج از ایالات‌متحده تولید می‌شوند، ممکن است حاوی جیوه باشند.
روشن‌کننده‌های پوست چگونه عمل می‌کنند؟
روشن‌کننده‌های پوست حاوی یک ماده فعال یا ترکیبی از موادی هستند که مقدار ملانین را در پوست کاهش می‌دهند.
پرکاربردترین ماده مورداستفاده در روشن‌کننده‌های پوست عرضه شده در بازار ایالات‌متحده، هیدروکینون است.
سازمان غذا و داروی آمریکا، مقدار مجاز هیدروکینون در روشن‌کننده‌های غیرتجویزی را 2% اعلام کرده است. متخصصین پوست می‌توانند روشن‌کننده‌های حاوی 4 تا 6 درصد هیدروکینون را تجویز کنند.
توصیه می‌شود که پیش از استفاده از محصولات حاوی هیدروکینون با پزشک خود مشورت کنید و دقیقاً طبق دستور پزشک عمل کنید.
در دیگر محصولات روشن‌کننده پوست، از مواد فعالی مانند آستروئید و اسید رتینوئیک –که از مشتقات ویتامین آ است، استفاده می‌کنند. برخی از روشن‌کننده‌های پوست حاوی مواد طبیعی مانند اسید کوجیک (ترکیبی از قارچ) و آربوتین است که در گیاهان مختلف یافت می‌شوند.
خطر روشن‌کننده‌های پوست
یکی از مهم‌ترین خطرات استفاده از برخی از محصولات روشن‌کننده پوست، خطر بالقوه جیوه است. مطالعات نشان داده است که تقریباً 1 مورد از هر 4 مورد روشن‌کننده پوست ساخت آسیا که خارج از ایالات‌متحده فروخته می‌شود، حاوی جیوه است.
روشن‌کننده‌های پوست خطرات احتمالی دیگری هم به همراه دارند. این خطرات عبارتند از:
• استفاده طولانی‌مدت می‌تواند منجر به پیری زودرس پوست شود.
• استفاده طولانی‌مدت ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید را افزایش دهد. هنگام استفاده از محصولات روشن‌کننده پوست و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، همیشه از ضد آفتاب استفاده کنید.
• استروئیدهای موجود در برخی از روشن‌کننده‌های پوست شاید خطر ابتلا به عفونت‌های پوستی، نازک شدن پوست، آکنه و تأخیر در بهبود زخم را افزایش دهند.
• استعمال آستروئید روی مناطق وسیعی از پوست ممکن است شما را در معرض خطر بیماری‌های مربوط به جذب آستروئید توسط بدن قرار دهد.
• هیدروکینون ممکن است باعث تغییر رنگ ناخواسته و غیرقابل درمان پوست (آکرونوسیس) شود.
• انواع عامل‌های بلیچ، ازجمله مواد طبیعی، می‌تواند باعث التهاب یا واکنش‌های آلرژیک شوند.
احتیاط‌های ویژه هنگام استفاده از روشن‌کننده‌ی پوست
• پیش از استفاده از روشن‌کننده‌های پوست با پزشک خود مشورت کرده و از دستورالعمل‌های مربوط به آن پیروی کنید.
• اطمینان حاصل کنید که محصول، حاوی جیوه نباشد. جیوه گاهی اوقات تحت نام‌های دیگری مانند کالومل، مرکوریک، مرکوریوس یا مرکوریو مشاهده می‌شود.
• اطمینان حاصل کنید که روشن‌کننده غیرتجویزی حاوی هیدروکینون بیش از 2٪ نباشد.
• اگر محصولی حاوی هیدروکینون بوده اما میزان آن درج نشده باشد، نمی‌توان صد درصد آن را ایمن شمرد. برخی از محصولات خارجی نسبت به محصولات ایالات‌متحده، حاوی هیدروکینون بیشتری بوده و برچسب‌ها هم دارای توضیحات کافی نیست.
اگر در مورد محصولی سؤالی دارید با پزشک یا داروساز مشورت کنید تا از ایمنی آن اطمینان حاصل کنید. متخصص پوست ممکن است گزینه‌های درمانی دیگری از قبیل لایه‌بردارهای شیمیایی، میکرودرم ابریژن و درمان لیزر را به شما توصیه کند.